آنتی اکسیدان چیست؟
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که مانع اکسیداسیون یا تولید رادیکال های آزاد می شوند. رادیکال های آزاد ترکیبات مضری هستند که بعد از واکنش های شیمیایی در بدن تشکیل می شوند و منجر به پیری زودرس، آسیب به پوست، آسیب به بافتهای بدن و فعال شدن ژن های ناشناخته و جهش یافته در بدن می شوند که اختلال در سیستم ایمنی را به همراه دارد. بنابراین عمده ترین منبع تولید رادیکال های آزاد در بدن سوخت و سازهای سلولی هستند که هر لحظه در تمام سلول های بدن اتفاق می افتد.
برخی از آنتی اکسیدان ها در بدن تولید می شوند و برخی دیگر از طریق تغذیه می توانند تامین شوند. رادیکال های آزاد همیشه مضر نیستند، بطوریکه گلبول های سفید از رادیکال های آزاد برای از بین بردن ویروس ها و باکتری های آسیب دیده استفاده می کنند. در حقیقت وقتی رادیکال های آزاد می توانند آسیب زا باشند که سطح آنها در بدن زیاد شود. بنابراین بدن باید تعادل مشخصی از تعداد رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها را حفظ کند. هنگامیکه تعداد رادیکال های آزاد از آنتی اکسیدان ها بیشتر می شود، بدن دچار پدیده ای به نام تنش اکسیداتیو می گردد که منجر به تخریب سلولی می شود.
علل ایجاد رادیکال های آزاد در بدن
عوامل زیادی در تشکیل بیش از حد رادیکال های آزاد در بدن نقش دارند. مطالعات نشان می دهند که امروزه با بیشرفت تکنولوژی شاهد افزایش بیشتر رادیکال های آزاد در بدن و استرس اکسیداتیو هستیم. سبک زندگی جدید و استفاده ی بیش از حد از غذاهای فست فود یکی از دلایل مهم ایجاد این مشکل است. رژیم های غذایی ناسالم که باعث مصرف زیاد چربی های اشباع نشده می شوند، یکی دیگر از عوامل بهم خوردن تعادل میان تعداد آنتی اکسیدان ها و رادیکال های آزاد در بدن هستند. عوامل دیگری از قبیل آلودگی هوا، دود سیگار، مصرف الکل، استفاده ی مکرر از مکمل های دارویی، قرار گرفتن در معرض آفتاب مستقیم، قند خون بالا و مصرف بیش از حد آنتی اکسیدان ها نیز باعث ایجاد رادیکال های آزاد در بدن می شوند.
چه موادی حاوی آنتی اکسیدان هستند؟
همانگونه که ذکر شد آنتی اکسیدان به هر ماده ای گفته می شود که بتواند فرایند اکسیداسیون را مهار کند. دسته ای از مواد مانند کاروتنوئیدها که شامل بتاکاروتن و لیکوپن می باشند و همچنین ویتامین C نمونه ای از آنتی اکسیدان هایی هستند که فرایند اکسیداسیون یا تولید رادیکال های آزاد را مهار می کنند. آنتی اکسیدان ها در حقیقت واکنش های زنجیره ای تولید اکسیژن آزاد را قطع می کنند و از این طریق از آسیب های سلولی بطور جدی جلوگیری می کنند. منابع غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات، ادویه جات و انواع چای باعث کاهش عملکرد رادیکال های آزاد می شوند.
از بین میوه ها و سبزیجات، اقلامی که رنگ قرمز، نارنجی و بنفش دارند حاوی آنتی اکسیدان بیشتری هستند. بلوبری، انگور قرمز، توت فرنگی، گیلاس، چغندر، کلم بروکلی و اسفناج از میوه ها و سبزیجاتی هستند که سرشار از آنتی اکسیدان بوده و از طریق مبارزه با رادیکال های آزاد از تخریب سلول های بدن ممانعت می کنند. عناصر معدنی از قبیل سلنیوم، روی، آهن، ویتامین های گروه B و ویتامین C از منابع اصلی تولید آنتی اکسیدان ها در بدن هستند. از دیگر مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان می توان به شکلات تلخ، چای سبز، زردچوبه، دارچین، آویشن، کشمش و روغن های گیاهی از قبیل روغن زیتون، آفتابگردان، هسته ی انار، و روغن ذرت اشاره کرد.
نقش آنتی اکسیدان ها در سلامت بدن
آنتی اکسیدان ها با خنثی کردن اثر رادیکال های آزاد در بدن موجب بهبود عملکرد مغز می شوند. این ترکیبات با تاثیر بر روی سیستم ایمنی بدن، باعث سلامت قلب شده و برای حفظ سلامت کلیه ها نیز ضروری هستند. آنتی اکسیدان ها از طریق کاهش سمیت مواد آلاینده، بدن را از خطر مسمومیت نجات می دهند. این دسته از مواد همچنین با جلوگیری از تشکیل سلول های سرطانی در بدن در حفظ و سلامت اندام هایی نظیر پروستات نقش دارند. آنتی اکسیدان ها می توانند با قطع زنجیره ی اکسیداسیون به سلامتی قلب و عروق کمک نموده و باعث بهبود عملکرد آن شوند. طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده است که آنتی اکسیدان ها نقش بسزایی در باروری مردان دارند و خطر ناباروری را در کسانی که از رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان دارند کاهش می دهند.
نقش آنتی اکسیدان ها در سلامتی پوست
یکی از مهم ترین دلایل پیریپوست، تخریب سلولی توسط رادیکال های آزاد است. این مولکول ها موجب تسریع روند پیری می شوند. پرتوهای نور خورشید مانند اشعه ی ماورای بنفش می توانند رادیکال های آزاد در سطح پوست تولید کنند. وجود آنتی اکسیدان ها می توانند اثرات مضر این پرتوها را خنثی نموده و از پوست به خوبی محافظت کنند. یکی از ویژگی های آنتی اکسیدان ها این است که هم در آب و هم در چربی محلول هستند و از این رو می توانند غشای فسفولیپیدی پوست را کاملا احاطه کنند.
آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C و بتاکاروتن با آسیب های وارد شده به پوست مقابله می کنند. ویتامین های A و C موجب کاهش چروک ها و خشکی پوست می شوند. یکی از آنتی اکسیدان های قوی ویتامین C است که نقش زیادی در بازسازی و ترمیم سلول های پوستی آسیب دیده ی ناشی از آلودگی، استرس و رژیم های غذایی نامناسب دارد. ویتامین A نیز به عنوان آنتی اکسیدان از خشکی پوست و پوسته پوسته شدن آن جلوگیری می کند. بنابراین آنتی اکسیدان ها می توانند باعث کند شدن روند پیری پوست شده و پوستی سالم و شاداب را به شما هدیه دهند. آنتی اکسیدان ها همچنین با افزایش خاصیت کشسانی و ارتجاعی پوست باعث جلوگیری از شل شدن و افتادگی پوست می شوند. این مولکول ها می توانند سموم تجمع یافته بر روی پوست را تجزیه نموده و موجب شفافیت پوست شوند.
سرم ویتامین سی پابدانا محصولی ویژه از شرکت سلامت اندیشان زربین توس بوده و با عملکرد چندگانه به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی جهت جوان سازی و تقویت روزانه پوست کاربرد دارد. این سرم با داشتن ویتامین C و ترکیبات مغذی باعث افزایش کلاژن سازی پوست شده و با کاهش چین و چروک های پوستی، پوست را سفت و شفاف می کند. استفاده ی روزانه از این سرم برای افرادی که پوستی تیره داشته و یا دچار کک و مک هستند بطور جدی توصیه می شود. ویتامین سی موجود در این سرم با پیری پوست مقابله نموده و رطوبت، شادابی و شفافیت را به پوست های کدر برمی گرداند. این محصول بدون آنکه اثری از چربی بر روی پوست به جا بگذارد، به سرعت جذب پوست می شود. با مصرف این محصول روز به روز به شفافیت، شادابی، و صافی پوست افزوده خواهد شد.