جوش و آکنه به چه معناست؟
جوش یا آکنه از مشکلات رایج پوستی در بین خیلی افراد می باشد که درمان ها و داروهای بسیاری برای حل این مشکل پیشنهاد شده است. در این مقاله سعی بر آن داریم که درباره ی علت جوش، انواع آن و راه های درمانی آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. جوش یا آکنه از مشکلات مهم پوستی است که بصورت لکه های قرمز رنگ و یا سفید رنگ همراه با التهاب بر روی پوست و به صورت زیر پوستی در اندام های مختلف و به ویژه صورت در بعضی از افراد مشاهده می شود. این بیماری معمولا همزمان با دوره ی بلوغ شروع می شود. متاسفانه جوش و آکنه می تواند انواع مختلفی از لکه های پوستی را ایجاد کند که هر کدام ظاهر و علائم متفاوتی دارند.
جوش چگونه بوجود می آید؟
از آنجایی که جوش یا آکنه از بیماری های زائده های پوست است، هر عاملی که منجر به ایجاد زواید پوستی شود می تواند جوش را بوجود آورد. پوست انسان به عنوان یک لایه ی محافظ دارای منافذی برای تنفس و اکسیژن رسانی این اندام مهم می باشد. این منافذ پوستی فولیکول نامیده می شوند. وقتی مسیر منافذ پوستی (فولیکول ها) به هر طریقی مسدود می شوند، چربی های موجود در بافت پوست که به سبوم معروفند نمی توانند از طریق سطح پوست خارج شوند. این انسداد فولیکول ها زمینه را برای رشد باکتری هایی که در سطح پوست زندگی می کنند فراهم می آورد. همزمان با انسداد منافذ پوست، باکتریها زیر سطح پوست رشد نموده و زایده های سفیدرنگ یا قرمز رنگ و سیاه رنگ را ایجاد میکنند. بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی پوست مشخص شده است که علت جوش در بعضی از افراد هورمونی بوده و علاوه بر درمان های مربوط به پوست نیاز به درمان های مختلف تخصصی در این زمینه نیز می باشد.
علت جوش چیست؟
همانگونه که گفته شد بلوغ مهم ترین عامل شروع جوش می باشد. در دوره ی بلوغ با افزایش ترشح هورمون آندروژن تولید چربی در سطح پوست افزایش می یابد که منجر به انسداد منافذ پوستی می شود. در زیر به برخی دیگر از عوامل ایجاد جوش می پردازیم:
-بیماریهای هورمونی:
افزایش هورمون مردانه ی تستوسترون در خانم ها می تواند باعث ایجاد جوش در صورت و نقاط مختلف بدن گردد. بنابراین افزایش هورمون زنانه خصوصا استروژن و کاهش هورمون مردانه می تواند در رفع جوش موثر باشد. هورمون تیروئید از دیگر هورمون هایی است که افزایش آن از حد معمول می تواند با تحریک ترشح سبوم منجر به ایجاد جوش گردد.
-آب و هوا:
آب و هوای مرطوب و شرجی با افزایش میزان تعریق و تعرق و انسداد فولیکول ها می تواند زمینه ای را برای بروز جوش ها فراهم کند. از طرفی آب و هوای گرم و خشک نیز با دهیدراته کردن پوست و بهم ریختن تعادل چربی های مفید پوست می تواند باعث ایجاد جوش شود.
-تغذیه نامناسب:
استفاده از غذاهای چرب و شیرین و سرخکرده و یا ادویه های تند در رژِیم غذایی روزانه با پایین آوردن اسیدیته (pH) پوست باعث جوش صورت می شوند. بنابراین پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل و نوشیدن آب کافی در طول روز می تواند شما را تا حد زیادی در جلوگیری از ایجاد جوش های پوستی کمک کند.
-مصرف برخی از داروها:
استفاده مداوم برخی داروها از قبیل داروهای استروئیدی، ضد افسردگی، داروهای قلبی، داروهای ضد صرع، و … می تواند باعث ایجاد جوش در بعضی از افراد شود.
-استفاده ی بیش از حد از لوازم آرایشی:
استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب می تواند علاوه بر انسداد منافذ پوستی باعث چربی بیش از حد پوست شده و جوش ها را به وجود آورد. بطور مثال محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی سیلیکون مسیر فولیکول های پوستی را مسدود کرده و زمینه را برای رشد باکتری های مولد جوش فراهم می کند.
-آلودگی ها و محرک های محیطی:
آلودگی های محیطی با انسداد منافذ پوست و جلوگیری از اکسیژن رسانی به لایه های زیرین آن میتواند باعث ایجاد جوش شود. هرگونه تحریک فیزیکی و اعمال فشار بر روی جوش های پوستی علاوه بر ایجاد التهاب بر روی جوش های قدیمی، می تواند باعث بروز جوش های جدید نیز بشود.
-دوران بارداری و سیکل های ماهانه:
در روزهای نزدیک به قاعدگی و سه ماهه ی نخست بارداری به دلیل نوسانات شدید هورمونی، بروز جوش و آکنه تشدید می گردد.
-استرس و فشار عصبی:
احساسات درونی ما و آرامش ذهنی مان تاثیر زیادی بر روی ظاهر ما دارد. بسیاری از بیماری ها و مشکلات فیزیولوژیکی بدن ما ناشی از استرس است. استرس و فشارهای عصبی با برهم زدن تعادل هورمون های بدن می تواند مشکلات زیادی در پوست از قبیل جوش را به وجود آورد. از آنجایی که پوست و سیستم اعصاب انسان هر دو از لایه ای به نام اکتودرم در دوران جنینی منشاء می گیرند، به همین دلیل ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. از طرفی، پوست انسان محل نمایش بسیاری از حالت های درونی است؛ به عنوان مثال در حالت خشم برافروختگی و در حالت اضطراب گرما و تعریق در پوست دیده می شود.
-شستشوی زیاد:
اکثر افرادی که از جوش صورت رنج می برند، فکر می کنند که با شستشوی زیاد و استفاده از لایه بردارها می توانند مشکل خود را حل کنند در حالیکه با شستشوی زیاد این مشکل حادتر شده و موجب پخش شدن باکتری های مولد جوش و بروز بیشتر جوش و آکنه می شود.
انواع جوش های پوستی
جوش ها به دو دسته ی جوش های التهابی و غیر التهابی تقسیم بندی می شوند:
انواع جوش ها ی غیر التهابی:
جوش های سرسیاه: جوش هایی هستند که سطحی بوده و به شکل نقاط سیاه رنگ در سطح پوست مشاهده می شوند.
جوش های سرسفید: جوش های سرسفید یا کومدون ها بصورت برآمدگی های کوچک سفید رنگ بر روی پوست مشاهده می شوند.
انواع جوش های التهابی:
پاپول یا جوش های برجسته: پاپول ها جوش هایی هستند که موجب تورم و برآمدگی های قرمز یا صورتی بر روی پوست شده و با لمس کردن بر روی پوست احساس می شوند. بهتر است این نوع جوش ها دستکاری نشوند.
پاسچول یا جوش های متورم: این جوش ها شبیه جوش های سرسفید بوده و دور تا دور آن به صورت یک برآمدگی قرمز رنگ مشاهده می شود. این برآمدگی ها معمولا حاوی چرک سفید یا زرد هستند. توصیه می شود از کندن یا فشار دادن این نوع جوش خودداری کنید. فشردن این جوش ها می تواند باعث ایجاد زخم یا لکه های تیره بر روی پوست شود.
ندول: ندول ها جوش های بزرگ، سفت و دردناکی هستند که در اعماق پوست قرار دارند و اغلب دردناک هستند. برای درمان این جوش ها حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
کیست: کیست های پوستی جوش هایی هستند که دردناک بوده و پر از چرک می باشند. این نوع از جوش ها بخش وسیع تری از پوست را در برگرفته و حتما باید با نظر پزشک متخصص پوست مداوا شوند.
درمان جوش و آکنه
یکی از نکات مهمی که در درمان جوش باید در نظر داشت صبوری است. زمانی که شروع به درمان میکنید ممکن است چندین روز زمان ببرد و یا حتی چندین هفته، ولی اگر روش درست را انتخاب کرده باشید مسلما به بهبودی ختم می شود.
درمان جوش های غیر التهابی:
استفاده از ژل های شستشو، تونرها و مرطوب کننده های فاقد چربی در کنار یک رژیم غذایی سرشار از میوه جات و سبزیجات به همراه نوشیدن آب کافی و انتخاب ضد آفتاب مناسب و فاقد چربی می تواند به درمان جوش های سرسیاه و سرسفید که جزو جوش های غیرالتهابی می باشند کمک بسیاری بکند. تمیز نگه داشتن پوست صورت و زدودن روزانه آلودگی ها و استفاده از ماسک های خانگی نیز می تواند در درمان این نوع از جوش ها بسیار موثر باشد.
درمان جوش های التهابی:
این نوع جوش ها با آنکه متورم و دردناک هستند، با یک سری از درمان های خانگی و تغییر در سبک رژیم غذایی به راحتی درمان می شوند. به عنوان مثال استفاده از کمپرس آب گرم با یک پارچه ی تمیز و نازک می تواند به رفع التهاب این جوش ها و خروج چرک از آن ها کمک بسیاری بکند. همچنین استفاده ی هفتگی از ماسک های خانگی به عنوان لایه بردار می تواند با تعدیل چربی پوست و حذف سلول های مرده جوش های التهابی را به خوبی درمان کند.