زیبایی یکی از هدیه های خداوند است و انسان ذاتا طالب زیبایی ست. به همین دلیل لوازم آرایشی برای خانم ها اهمیت بسیار زیادی دارد. در بین تمام لوازم آرایشی نقش رژ لب از بقیه مهمتر است زیرا تقریبا همه خانم ها از آن استفاده می کنند. در بیشتر افراد رژ لب نشانه ی ظاهر آراسته بوده و به صورت انسان جذابیت خاصی می دهد. در مطالعات علمی انجام شده بر روی لوازم آرایش مختلف اثبات شده است که استفاده از این محصول باعث تغییر در ظاهر شده و به شخص اعتماد به نفس بیشتری می دهد. رژ لب جزو آن دسته از لوازم آرایشی است که حتی در کودکان نیز طرفداران بسیار زیادی دارد و این موضوع نشان می دهد که سلامت این محصول چقدر باید مهم و مورد توجه باشد. متاسفانه اکثر افراد در جامعه بدون هیچ تحقیق و شناختی اقدام به خرید لوازم آرایشی می کنند و اصلا به این نکته توجه نمی کنند که ممکن است این بازار پویا و پرسود باعث ورود محصولات نامرغوب و گاه خطرناک شود. در این مقاله سعی بر آن داریم که شما را با حقایقی در رابطه با این محصول پرطرفدار و جذاب آشنا سازیم.
تاریخچه رژ لب:
تاریخچه ی استفاده از رژ لب به پنج هزار سال پیش می رسد زمانیکه زنان بین النهرین برای زیبایی خود رژ لب به کار می بردند. مصریان باستان برای رنگ قرمز از قارچی به نام فوکوس الگین و اضافه کردن مقداری برم و ید استفاده می کردند. کلئوپاترا از سوسک های کارمین که باعث ایجاد بیماری های جدی می شد برای درست کردن رژ لب هایی با رنگ قرمز پر رنگ و از مورچه ها برای ماندگاری آن استفاده می کرد. در آن زمان برای براق شدن رژ لب و جلوه ی بیشتر لب ها از پودر فلس ماهی در ساختن رژ لب بهره می گرفتند.
یکی از محققین مسلمان به نام ابوالقاسم زهراوی اولین بار به فرمولاسیون رژ لب معطر در قالب فشرده دست یافت. در قرون وسطی، کلیسا، استفاده از این ماده ی آرایشی را برای افراد ممنوع اعلام کرد. چرا که آن ها استفاده از رژ لب را تجسمی از تصویر شیطان می دانستند. بار دیگر در قرن شانزدهم میلادی استفاده از رژ لب دوباره از سر گرفته شد و به دنبال آن با زدن رژ لب توسط ملکه الیزابت اول، استفاده از رژ لب به عنوان یک مد مطرح شده و به طبقات بالای اجتماعی اختصاص داده شد.
در پایان قرن نوزدهم میلادی، یک شرکت آرایشی فرانسوی به نام گرلن، اقدام به تولید رژ لب به صورت انبوه کرد. در قرن بیستم، تولید این ماده ی آرایشی محبوب به سرعت گسترش پیدا کرد و رژ لب با رنگ های متنوع به بازار عرضه شد. امروزه رژ لب از مواد مختلفی ساخته می شود و شرکت های بسیاری نیز در تولید رژ لب ارگانیک فعالیت دارند. در ساخت این نوع رژ لب ها از روغن هایی مانند روغن کرچک، نارگیل استفاده می شود.
ترکیبات مضر رژ لب:
اداره ی مواد غذایی و دارویی امریکا (FDA)، قوانین سختگیرانه ای در ارتباط با ترکیبات استفاده شده در فرمولاسیون رژ لب دارد. در زیر به لیست مختصری از برخی ترکیبات مضر در رژ لب اشاره می کنیم:
فرمالدئید یکی از موادی است که در ساخت رژ لب و برخی دیگر از لوازم آرایشی استفاده می شود. این ماده باعث التهابات و تحریکات پوستی شده و در صورت استفاده ی مداوم باعث ضعف عمومی می شود. بعضی از رنگ های شیمیایی استفاده شده در رژ لب ها خیلی مشکل ساز هستند که ممکن است باعث عوارض پوستی و در پی آن مشکلات داخلی در بدن شوند.
سرب یکی از فلزات سنگین به شمار می رود که در بسیاری از ترکیبات رژ لب های شیمیایی وجود دارد. با توجه به اینکه مواد استفاده شده در فرمولاسیون رژ لب احتمال خورده شدن بسیاری دارند، این فلز سنگین می تواند علاوه بر جذب پوستی با جذب در بدن عوارض بسیاری را برای انسان به دنبال داشته باشد. از جمله این مشکلات می توان به ناباروری، کم خونی، عقب ماندگی ذهنی و سرطان اشاره کرد.
کارمین که متاسفانه به عنوان رنگ طبیعی در برخی رژ لب ها استفاده می شود از یک نوع سوسک به دست آمده که عامل بسیاری از بیماری های پوستی و آلرژی زا است. قطران زغال سنگ یکی دیگر از رنگدانه هایی است که به عنوان رنگ قرمز در بعضی از رژ لب ها استفاده می شود. این ماده سمی بوده و در صورت بلعیده شدن می تواند موجب دل درد و حالت تهوع شده و مشکلات گوارشی زیادی را به وجود آورد. رنگ های شیمیایی که در ساخت رژ لب به کار می روند، علاوه بر داشتن فلزات سنگین، می‌توانند التهاب، خشکی و ترک‌خوردگی لب‌ها را باعث شوند.
اسانس های سنتزی خوشبو کننده که برای معطر ساختن رژ لب به کار می روند، حاوی مقدار زیادی ترکیبات شیمیایی بوده که می توانند باعث ترک خوردگی لب ها و التهاب و خشکی آنها بشوند. مواد نگهدارنده که برای ماندگاری بیشتر رژ لب استفاده می شوند باعث بروز سرطان های مختلف در بدن می شوند. در این میان می توان به پارابن، فنواکتانول و بنزیل بنزوات اشاره کرد.
محققین در دانشگاه کالیفرنیا تحقیقی را بر روی 8 برند رژ لب معروف دنیا انجام داده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد بطور کلی 9 فلز سنگین در اکثر رژ لب ها وجود دارد که سمی هستند، که از آن جمله می توان به کروم، منیزیم، کاستیوم، جیوه، آنتیموان، آلومینیوم، کبالت، منگنز و سرب اشاره کرد. بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی مصرف لوازم آرایشی، بدون در نظر گرفتن جذب پوستی، خانم ها در طول زندگی خود حدود 2 کیلوگرم را می خورند که بلعیده شدن این مواد مضر بخصوص رژ لب، خطر ابتلا به سرطان های ریه و سینه را در آنها افزایش می دهد.
خطرات استفاده از رژ لب در دوران بارداری:
استفاده از لوازم آرایشی به خودی خود برای سلامتی زنان مضر است چه رسد به استفاده آنها در دوران حساس بارداری. بر اساس پژوهش های معتبر علمی، بسیاری از محصولات آرایشی به دلیل داشتن درصد بالایی از ترکیبات شیمیایی و همچنین مواد نگهدارنده برای تمام مادران باردار بخصوص در سه ماهه اول بارداری به دلیل تشکیل قسمت های مختلف بدن جنین و همچنین ماههای آخر خطرناک است. از بین فلزات سنگین موجود در رژ لب، سرب و جیوه از همه خطرناک تر بوده و 90 درصد در رژ لب های تقلبی وجود دارد. این دو ماده از طریق جذب پوستی و بخصوص بلعیده شدن توسط مادر، وارد بدن جنین شده و علاوه بر سقط ممکن است موجب اختلالاتی از قبیل عقب ماندگی ذهنی، مشکلات تنفسی و ریوی بشود.
همانگونه که گفته شد سرب یکی از فلزات سنگینی است که در اکثر رژ لب ها وجود داشته که موجب ماندگاری و درخشان شدن رژ لب می شود. سرب خطر سقط جنین را در مادران باردار افزایش داده و ممکن است با تحریک پاره شدن کیسه آب موجب زایمان زودرس و پیش از موعد شود. در زنان باردار مسمومیت سرب به دلیل داشتن اثرات نوروتوکسین می تواند بر روی سیستم عصبی، مغز و کلیوی جنین تاثیر گذاشته و آسیب های زیادی را به مادر و جنین بزند. بر اساس تحقیقات انجام شده، مواد حاصل از مشتقات نفتی که در ساخت رژ لب به کار می روند از قبیل بیسموت اکسید کلرید، فرمالدئید آزاد شده در رژ لب را بلوکه کرده که این امر می تواند به طور بالقوه اختلالاتی را برای رشد نوزاد به Fوجود بیاورد. وجود مواد شیمیایی دیگر در رژ لب مانند کروم، منگنز و کادمیم احتمال ایجاد زخم را در دوران بارداری افزایش داده و باعث وقوع مرگ و میر در نوزادان می شود.
رابطه رژ لب و SPF
SPF در رژ لب در حقیقت همان SPF در کرم های ضد آفتاب است که با آن آشنا هستید. این فاکتور نشان می دهد که رژ لب شما تا چه حد می تواند از پوست شما در مقابل اشعه های مضر آفتاب محافظت کند. رژ لب هایی که فاقد SPF هستند باعث عبور اشعه ماورای بنفش از پوست نازک لب شده و منجر به سرطان پوست لب می شود. این مشکل در مورد برق لب هم وجود دارد. برق لب، مایعی شفاف است که برای براق کردن لب ها و گاهی هم برای نرم کردن پوست لب به کار می رود. شفاف بودن این محصول عبور اشعه های خطرناک را به سلول های سنگفرشی پوست لب آسان تر می کند. این امر موجب می شود پوست لب خیلی سریع تر از سایر نقاط بدن دچار سرطان شود. به دلیل وجود عروق خونی فراوان در لب ها، این عضو از بدن بسیار حساس بوده و در صورت ابتلا به سرطان، درمان مشکلی خواهد داشت. بنابراین توصیه می شود هنگام خرید رژ لب علاوه بر فاکتورهای ذکر شده، SPF آن را نیز فراموش نکنید.